5 tips om een hoog ziekteverzuim aan te pakken

stoelen lunchruimte

Ziekteverzuim stijgt elk jaar. Voor jouw bedrijf betekent dat: planningen lopen in de war, de druk op collega’s stijgt en het is moeilijk om de vinger op de wonde te leggen. 

Er is geen quick fix. Maar er zijn wél manieren om het verschil te maken. Geen harde controlecultuur, wel een beleid gebaseerd op vertrouwen, open communicatie en structurele aanpassingen.

1. Toon begrip, maar blijf betrokken

Een belangrijke eerste stap: ga niet zomaar uit van misbruik. De meeste mensen zijn écht ziek en hebben nood aan herstel. Vertrouwen is dus het vertrekpunt. Maar dat betekent niet dat je passief moet afwachten.

Laat medewerkers voelen dat je betrokken bent. Een kort telefoontje of berichtje tijdens de afwezigheid kan al veel betekenen.

2. Maak van terugkomgesprekken een vast ritueel

Een terugkomgesprek hoeft niet zwaar of formeel te zijn. Het gaat om een kort moment van verbinding. Door dit systematisch in te bouwen, verlaag je de drempel om moeilijkheden te benoemen.

Zorg ervoor dat het gesprek plaatsvindt in een veilige sfeer, zonder oordeel of druk. De medewerker hoeft geen details te geven over de reden van afwezigheid, maar het aanbod tot gesprek is een belangrijk signaal. Het geeft aan dat je meedenkt, betrokken bent en bereid bent om waar mogelijk te ondersteunen.

Soms zit de oorzaak van afwezigheid in de werksituatie: een slecht afgestelde stoel, een tochtige ruimte die voor verkoudheden zorgt of een werkdruk die al langer te hoog ligt. Signalen die je alleen opvangt als je in gesprek blijft.

3. Investeer in preventie, ook bij mentale klachten

Waar fysieke klachten vaak sneller worden opgemerkt, blijven mentale signalen onder de radar. Toch zijn burn-outs, bore-outs en stressgerelateerde afwezigheden vandaag een van de belangrijkste oorzaken van langdurig verzuim.

Daarom is het essentieel om leidinggevenden alert te maken voor signalen van mentale uitputting. Een medewerker die stiller wordt, minder initiatief neemt of fouten begint te maken? Dat kan een alarmsignaal zijn.

Voorzie opleiding voor je leidinggevenden, bied laagdrempelige gesprekken aan en zorg dat het thema bespreekbaar blijft. Een cultuur waarin medewerkers zich veilig voelen om grenzen aan te geven, is goud waard.

4. Gebruik controledokters met mate

We begrijpen de frustratie als je vermoedt dat iemand onterecht thuisblijft. Toch raden we aan om voorzichtig om te springen met medische controles via een controledokter. Die kunnen snel het gevoel van wantrouwen aanwakkeren bij medewerkers die écht ziek zijn, wat het vertrouwen in jouw organisatie schaadt.

Gebruik ze enkel wanneer er duidelijke twijfel is, en communiceer dan helder waarom je dat doet. In plaats van structureel in te zetten op controle, is het vaak zinvoller om te investeren in sensibilisering, dialoog en structurele opvolging.

5. Bespreek de impact van afwezigheden

Medewerkers zijn zich vaak niet bewust van de impact van hun afwezigheid op het team of bedrijf.

Bespreek daarom de gevolgen van afwezigheid openlijk. Dat kan in een teamvergadering of tijdens een maandelijkse update: hoeveel mensen waren er ziek, wat betekende dat concreet voor de planning, de werkdruk of de klanten?

Let op: vermijd verwijten of schuldgevoelens. Het doel is niet om iemand aan de schandpaal te nagelen, wel om het bredere plaatje te tonen en de teamverantwoordelijkheid te versterken.

Sommige bedrijven koppelen ziekteverzuim aan de CAO 90-bonus via de Bradford factor (meet het totale aantal ziektedagen per medewerker). Hiermee geef je een hogere bonus aan zij die het minst lang afwezig zijn door ziekte. Dat raden we af: ziekte ligt vaak buiten de controle van de medewerker. Het is beter om gesprekken te voeren met medewerkers die meerdere jaren pech hebben gehad, dan hen te straffen.

Conclusie

Ziekteverzuim aanpakken vraagt tijd. Het is geen kwestie van een checklist afvinken, maar van bouwen aan een duurzame HR-aanpak waarin welzijn, vertrouwen en communicatie centraal staan.

Je hoeft dat als zaakvoerder niet alleen te doen. We denken graag met je mee over een aanpak op maat van jouw organisatie. Contacteer ons voor een vrijblijvend gesprek.

Lees meer!

HR met effect

Smaakt naar meer? Wij helpen je op weg.

De beste HR-insights rechtstreeks in je inbox?